Autizm spektr pozuntusu (ASP) olan insanlar tez-tez sensor həssaslıq hiss edirlər.Bu ifadə qulağa asan və tipik inkişaf göstərən şəxslər üçün də xarakterik olan bir xüsusiyyət kimi gəlsə də , qeyd etməliyik ki ASP`li şəxslərdə bu həssasiyyət həyat keyfiyyətlərinə təsir edir.Həssaslıqlar onların ətrafdakı hiss stimullarına fərqli reaksiya vermələrinə səbəb ola bilər. Bəzi ümumi duyğu həssaslıqlarına aşağıdakılar daxildir:
1. **Səs Həssaslığı:** Yüksək səslər, müəyyən tezliklərin səsləri və ya qəfil səslər autizmli şəxslərdə həssaslıq yarada bilər. Bu vəziyyət bəzən səs-küylü mühitlərdə narahatlıq və ya həddindən artıq stress kimi özünü göstərə bilər. Bunu da qeyd etməliyik ki autizmli şəxslər sadəcə yüksək səsdən deyil , müəyyən tezliyə sahib , hər kəsin diqqətini çəkməyəcək səslər də şiddətli reaksiya göstərə bilirlər.
2. **İşığa Həssaslıq:** Parlaq işıqlar və ya yanıb-sönmə autizmli şəxslərin gözlərində narahatlıq və ya ağrıya səbəb ola bilər.
3. **Toxunma Həssaslığı:** Autizmli bəzi şəxslər müəyyən toxunma hisslərini intensiv şəkildə hiss edə bilərlər. Məsələn, bəzi parçaların toxuması və ya ətrafdakı əşyaların toxunma hissi narahatlığa səbəb ola bilər.
4. **Qoxu Həssaslığı:** Güclü və ya spesifik qoxular autizmli şəxsləri narahat edə və ya həddindən artıq reaksiyalara səbəb ola bilər.
5. **Dad Həssaslığı:** Yeməyin teksturası, dadı və ya tutarlılığı kimi faktorlar autizmli fərdlərdə həssaslığa səbəb ola bilər. Müəyyən qidaların dadı onları narahat edə bilər. Bu səbəbdən də yeməkdə seçicilik sərgiləyirlər.
Bu həssaslıqlar autizmli şəxslərin gündəlik həyatına təsir edə bilər. Məsələn, bu həssaslıqlar bəzən onların xarici stimullara həddindən artıq reaksiya göstərməsinə və ya müəyyən mühitlərdən qaçmasına səbəb ola bilər. Bu, onların sosial əlaqədə olmasını və ya müəyyən fəaliyyətlərdə iştirakını çətinləşdirə bilər.
Autizmli insanlara bu həssaslıqların öhdəsindən gəlməyə kömək etmək üçün dəstək və strategiyalar hazırlana bilər. Xüsusi duyğu ehtiyacları üçün uyğun mühitlərin yaradılması və duyğu stimullarını azaltmaq və ya idarə etmək üçün müxtəlif üsullardan istifadə etmək, bu şəxslərin rahatlamasına və gündəlik həyatlarını daha rahat davam etdirməsinə kömək edə bilər. Xüsusi müalicə və ya üsullar da bu mövzuda dəstək verə və insanın həyat keyfiyyətini yaxşılaşdıra bilər.
