Autizmli övlada sahib ailələrin ən çox yaşadığı məhdudiyyətlərdən biri də qidalanmayla bağlıdır. Məlum olduğu kimi bu şəxslərin qidalanması çox seçicidir. Bununla bağlı aşağıdakı başlıqlara nəzər salaq:
• Məhdud qida seçimi və ya müəyyən qidaları bəyənməmək. Autizmli insan qidaların dadına, qoxusuna, rənginə və teksturasına qarşı həssas ola bilər. Müəyyən qidaları məhdudlaşdıra və ya tamamilə rədd edə bilərlər. Bəyənməyənlər arasında çox dadlı yeməklər, meyvə və tərəvəzlər və ya sürüşkən və ya yumşaq yeməklər ola bilər.
• Kifayət qədər yeməmək. Autizmli uşaqlar uzun müddət bir işə diqqət yetirməkdə çətinlik çəkə bilərlər. Bir uşağın əvvəldən axıra qədər yemək yeməkdə çətinlik çəkməsi mümkündür.
• Qəbizlik. Bu problem uşağın məhdud qida seçimləri, aşağı fiziki aktivlik səviyyəsi və ya dərman qəbul etməsindən qaynaqlana bilər. Adətən tam taxıl, meyvə və tərəvəz, bol maye və müntəzəm fiziki fəaliyyət kimi lif mənbələrinin artırılması ilə tədricən həll oluna bilər.
• Dərmanların qarşılıqlı təsiri. Autizmdə istifadə edilən bəzi stimullaşdırıcı dərmanlar iştahı azalda bilər. Bu, uşağın yediyi qida miqdarını azalda bilər və böyüməsinə təsir göstərə bilər.
ASP`li olan uşaqlar üçün qidalı, balanslaşdırılmış yemək planı onların öyrənmə qabiliyyətinə, emosiyaları idarə etmə qabiliyyətinə və məlumatı emal etmə tərzinə təsir göstərə bilər. Bununla belə, ASP`li olan uşaqlar tez-tez müəyyən qidalardan qaçırlar və ya yemək zamanı çətinlik çəkirlər, buna görə də ehtiyac duyduqları bütün qidaları ala bilmirlər.
ASP`li olan bir uşağınız varsa, bu qidalanma strategiyalarını sınaya bilərsiniz:
• Seçici olmağa hazır olun: Siz görə bilərsiniz ki, uşağınızın dad, rəng, qoxu və tekstura həssaslığı balanslaşdırılmış yemək planına nail olmaq üçün ən böyük maneədir. Uşağınızın yeni yeməkləri, xüsusən də yumşaq və sürüşkən yeməkləri sınamağa məcbur etmək, demək olar ki, qeyri-mümkün görünə bilər. Yeni qidalarla bağlı duyğu problemlərini həll etməyin ən asan yolu onları mətbəxdən kənarda həll etməkdir. Uşağınızla supermarketə gedin və onlara bir yeni yemək seçməsinə icazə verin. Evə gələndə birlikdə internetdə araşdırma aparın. Sonra birlikdə necə hazırlayacaqlarına qərar verin. Uşağınız yemək istəmirsə narahat olmayın. Sadəcə unutmayın ki, uşağınızı aşağı təzyiqli, müsbət şəkildə yeni qidalarla tanış etmək, onun sonradan daha çevik yeyən olmasına kömək edə bilər.
• Rutin yemək vaxtları: Autizmli uşağın yemək vaxtı daha çox işləməsi lazım ola bilər, çünki sıx mətbəx, parlaq işıqlar və hətta mebelin düzülüşü belə potensial stress amilləridir. Bu, yeməkləri mümkün qədər proqnozlaşdırıla bilən və rutin etməyə kömək edə bilər. Hər gün eyni vaxtda yemək vermək stressi azaltmağın ən sadə üsullarından biridir. Həmçinin, daha asan yemək vaxtları üçün hansı güzəştləri edə biləcəyinizi düşünün. Əgər uşağınız işığa həssasdırsa, siz onları tutqunlaşdırmaq və ya tavan lampası və ya şam işığından istifadə etmək istəyə bilərsiniz. Uşağınıza hər yeməkdə sevimli yeməyi seçməsinə və ya masada sevimli oturacağını seçməsinə icazə verin.
